Co to są prysznice bezpieczeństwa i gdzie się je stosuje?

Wiele osób pracujących z chemikaliami, substancjami żrącymi lub w trudnych warunkach przemysłowych, zdaje sobie sprawę, że zagrożenie dla ich zdrowia i życia może pojawić się w każdej chwili. To właśnie tacy pracownicy muszą znać zasadę działania pryszniców bezpieczeństwa i wiedzieć, jak oraz kiedy z nich skorzystać.
Prysznice bezpieczeństwa to urządzenia do szybkiego usuwania niebezpiecznych substancji chemicznych, pyłów czy gorących płynów z ciała lub odzieży. Są ratunkiem dla osób narażonych na ryzyko wypadków związanych z substancjami szkodliwymi dla zdrowia. Sprawdź, jak działają i gdzie są obowiązkowym elementem wyposażenia miejsca pracy.
Jak działają prysznice bezpieczeństwa?
W sytuacji bycia narażonym na działanie niebezpiecznych substancji niezwłocznie trzeba skorzystać z odpowiednich urządzeń ochrony. Mechanizm działania pryszniców bezpieczeństwa jest prosty: po uruchomieniu urządzenia, zwykle za pomocą pociągnięcia za dźwignię lub linkę, dysza wypuszcza dużą ilość wody pod odpowiednim ciśnieniem. Ciecz ma temperaturę zbliżoną do pokojowej i spłukuje substancje, które mogłyby spowodować oparzenia chemiczne lub inne obrażenia.
Niektóre modele pryszniców bezpieczeństwa są wyposażone w dodatkowe elementy, takie jak systemy do płukania oczu czy wbudowane regulatory temperatury. Najważniejsze jest jednak, aby były zawsze sprawne, regularnie konserwowane i testowane.
Gdzie stosuje się prysznice bezpieczeństwa?
- W laboratoriach chemicznych, w których ryzyko kontaktu z substancjami niebezpiecznymi jest szczególnie wysokie. W przypadku rozlania kwasu, zasad czy innych żrących substancji, prysznic bezpieczeństwa umożliwia szybkie usunięcie ich z powierzchni ciała lub z odzieży.
- W zakładach przemysłowych, takich jak fabryki chemiczne, rafinerie czy zakłady przetwórcze. Chronią pracowników przed skutkami kontaktu z chemikaliami, wysoką temperaturą czy pyłami toksycznymi.
- Są instalowane w miejscach, w których przechowuje się chemikalia i materiały szkodliwe, aby na wypadek wycieku lub rozlania substancji niebezpiecznych można było natychmiast zmyć zanieczyszczenia.
- Uczelnie techniczne, wydziały chemiczne i ośrodki badawcze także instalują prysznice bezpieczeństwa, aby zwiększyć ochronę studentów i naukowców pracujących z niebezpiecznymi substancjami.
Wymogi prawne dotyczące instalacji pryszniców bezpieczeństwa
Pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia odpowiednich urządzeń ochronnych w miejscach, w których istnieje ryzyko narażenia pracowników na kontakt z substancjami niebezpiecznymi. Regulują to przepisy krajowe oraz międzynarodowe normy, takie jak EN 15154 (norma europejska). Przepisy te określają m.in.:
- minimalne wymagania dotyczące ilości wody wypływającej z prysznica,
- czas działania prysznica (powinien działać nieprzerwanie przez co najmniej 15 minut),
- lokalizację urządzenia (powinno być łatwo dostępne i oznaczone),
- temperaturę wody (zaleca się, aby wynosiła od 15 do 37°C).
W Polsce kwestię tę reguluje również Kodeks pracy oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Rodzaje pryszniców bezpieczeństwa – jaki wybrać do swojej firmy?
Wybierając prysznic bezpieczeństwa, zwróć uwagę na to, czy jest zgodny z obowiązującymi normami, łatwy w obsłudze oraz czy będzie w pełni dostępny w sytuacjach awaryjnych. Musisz także zadbać o regularne szkolenia dla pracowników z zakresu ich obsługi. Jeśli zaś chodzi o wybór odpowiedniego urządzenia, to model musisz dobrać do charakteru działalności firmy oraz potencjalnych zagrożeń, które występują w miejscu pracy. Wyróżniamy kilka podstawowych urządzeń natryskowych:
- prysznice natryskowe — pozwalają na szybkie spłukanie całego ciała. Są często instalowane w zakładach przemysłowych oraz magazynach chemikaliów,
- stacje do płukania oczu — przeznaczone są do szybkiego oczyszczania oczu z chemikaliów, kurzu czy drobnych cząstek. Mogą być zintegrowane z prysznicem natryskowym lub mogą być montowane oddzielnie,
- mobilne prysznice bezpieczeństwa — idealne do miejsc, w których instalacja stałego urządzenia nie jest możliwa. Są przenośne, wyposażone w zbiornik na wodę oraz system grzewczy,
- prysznice ze wbudowaną kontrolą temperatury — zapewniają optymalną temperaturę wody w zimnych lub gorących środowiskach pracy.