Jaka powinna być pojemność wanny wychwytowej na składowanie substancji niebezpiecznych?

Wybór odpowiedniej pojemności wanny wychwytowej do składowania substancji niebezpiecznych pomaga chronić życie i zdrowie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Zbiornik dostosowany do rodzaju i ilości przechowywanych substancji minimalizuje ryzyko wycieku (stąd alternatywna nazwa wanna wyciekowa), chroniąc nie tylko pracowników, ale również środowisko. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą skutecznie spełniać wymogi bezpieczeństwa, przestrzegając obowiązujących przepisów BHP.

Dlaczego pojemność wanny wychwytowej ma znaczenie?

W strefach magazynowania substancji niebezpiecznych dobór odpowiedniej pojemności wanny wychwytowej jest kluczowy. Pojemność wanny powinna być ściśle dostosowana do rodzaju oraz ilości przechowywanych materiałów, ponieważ tylko wtedy mamy pewność, że nie zachodzi ryzyko wycieku, co przesądza o bezpieczeństwie pracowników oraz umożliwia ochronę środowiska.

Zbyt mała wanna wychwytowa może nie zdołać zatrzymać całości ewentualnie rozlanej substancji, co zwiększa zagrożenie rozprzestrzenienia niebezpiecznych chemikaliów.

Optymalna pojemność wanny wychwytowej stanowi więc zabezpieczenie przed skutkami awarii, czyli rozlewaniem i rozprzestrzenianiem się zawartości zbiornika, wspiera procedury bezpieczeństwa i minimalizuje ryzyko skażenia środowiska oraz narażenia zdrowia pracowników, zgodnie z normami BHP.

Jak obliczyć optymalną pojemność?

Aby skutecznie zabezpieczyć miejsce składowania substancji niebezpiecznych, konieczne jest precyzyjne dopasowanie pojemności wanny wychwytowej do ilości oraz rodzaju przechowywanych materiałów.

Warto przestrzegać ogólnych wytycznych, zgodnie z którymi  pojemność wanny wychwytowej powinna wynosić 110% objętości największego pojemnika lub 25% całkowitej objętości wszystkich przechowywanych substancji.

Oto przykłady, które pomogą w doborze odpowiedniej wanny:

• Dla pojedynczych pojemników o dużej objętości (np. 1000 litrów) – w przypadku składowania jednego dużego pojemnika należy wybrać wannę wychwytową o pojemności co najmniej 1100 litrów (110% pojemności pojemnika), co zapewnia odpowiednie zabezpieczenie na wypadek wycieku.
• Dla kilku pojemników o łącznej objętości 4000 litrów – jeśli w jednym miejscu przechowywanych jest wiele mniejszych pojemników, zaleca się wybór wanny o pojemności równej co najmniej 25% sumy ich objętości, czyli w podanym przypadku jest to minimum 1000 litrów.
• Dla substancji o szczególnym ryzyku rozlewu (agresywne chemikalia, takie jak kwas siarkowy, kwas azotowy, kwas solny, wodorotlenek sodu, amoniak czy aceton) – w przypadku materiałów szczególnie niebezpiecznych lub trudnych do usunięcia, warto rozważyć pojemność większą niż minimalne wytyczne, dostosowaną indywidualnie do ryzyka i specyfiki danej substancji.

Jakie czynniki wpływają na wybór odpowiedniej wanny ociekowej?

W Polsce korzystanie z wanien wychwytowych jest regulowane przez konkretne akty prawne, które mają na celu zapewnienie ochrony zarówno pracowników, jak i środowiska. Są to:

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 lutego 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2020 r. poz. 283) – szczegółowo określa wymagania dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych, w tym konieczność stosowania wanien wychwytowych jako elementu ochrony przeciwpożarowej w zakładach pracy.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach związanych z użytkowaniem urządzeń zawierających substancje niebezpieczne i mieszaniny chemiczne – reguluje wymagania dotyczące bezpiecznego przechowywania substancji niebezpiecznych, wskazując na konieczność stosowania wanien wychwytowych odpowiednich do specyficznych właściwości chemicznych tych substancji.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2020 r. poz. 1219) – nakłada obowiązek stosowania wanien wychwytowych o pojemności zapewniającej kontrolę nad możliwymi wyciekami, aby chronić środowisko przed zanieczyszczeniami.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.) – wskazuje wymogi związane z bezpiecznym przechowywaniem materiałów niebezpiecznych, w tym szczególne wymagania dotyczące stosowania wanien wychwytowych zależnie od rodzaju i ilości przechowywanych substancji.

Wybór odpowiedniej wanny wychwytowej zależy jednak nie tylko od przepisów, ale także od kluczowych czynników, takich jak:

• Rodzaj przechowywanych substancji – niektóre substancje chemiczne wymagają wanien wykonanych z materiałów odpornych na agresywne działanie chemikaliów, takich jak kwas siarkowy czy substancje o właściwościach utleniających, aby zapobiec korozji i przedłużyć trwałość wanny.
• Wielkość pojemników – pojemność wanny powinna być dostosowana do 110% największego pojemnika lub 25% całkowitej objętości przechowywanych substancji, zgodnie z wytycznymi. Jest to kluczowe dla zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony przed potencjalnymi wyciekami i nadmiarowym obciążeniem.
• Miejsce instalacji – lokalizacja wanny wpływa na wybór odpowiednich wymiarów i konstrukcji, zwłaszcza jeśli jest to przestrzeń o ograniczonym dostępie lub w strefie, gdzie przebywają osoby nieupoważnione. W takim przypadku konstrukcja wanny powinna uwzględniać możliwość zabezpieczenia przed przypadkowym przewróceniem.
• Materiał, z którego wykonana jest wanna – materiały, takie jak stal ocynkowana czy polietylen, są wybierane ze względu na ich odporność na różne substancje i warunki, np. zmienne temperatury, co jest istotne szczególnie w środowiskach o dużym obciążeniu chemicznym.

Właściwy wybór wanny wychwytowej – uwzględniający powyższe czynniki – wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo pracy oraz łatwość użytkowania, zapewniając zgodność z przepisami oraz ochronę przed niebezpiecznymi wyciekami.